Μήπως είστε ολίγον… Πινόκιο;



Οι περισσότεροι έχουμε ταυτίσει το ψέμα με μια ανήθικη πράξη. Όμως, σε κάποιες περιπτώσεις μοιάζει η καλύτερη λύση, ειδικά αν φέρνει κάποιο κέρδος σ΄αυτόν που το λέει, και συγχρόνως δεν βλάπτει εκείνους που το ακούν. Συχνά μάλιστα θεωρούμε ότι έχει αγαθά κίνητρα. Κατά πόσον, όμως, ο σκοπός αγιάζει τα μέσα; Ποιες καταστάσεις δικαιολογούν απέναντι στον εαυτό σας και τους άλλους, κάποιο μικρό ή μεγαλύτερο ψέμα;


Μερικές φορές αναγκαζόμαστε να λέμε ψέματα για πράγματα που μας αφορούν. Αυτό πιστεύω ότι είναι θεμιτό όταν δεν θέλουμε να φανούμε αγενείς. Συχνά, η καλή διάθεση και το χαμόγελο του άλλου είναι πιο δυνατά από μια «ασήμαντη» αλήθεια! Ακόμα, ένα αθώο ψεματάκι μπορεί να πούμε για να προστατέψουμε τα προσωπικά μας δεδομένα. Σίγουρα θα σας έχει συμβεί κάποιος να σας κάνει αδιάκριτες ερωτήσεις. Οπότε, νιώθετε ότι έχετε δικαίωμα να πείτε τη μισή αλήθεια ή ένα… ολόκληρο ψέμα. Επίσης, λέγοντας κάποιο ψέμα για τον εαυτό μας μπορεί θα θέλουμε να τον προστατέψουμε από την αποδοκιμασία. Πιστεύουμε ότι ο άλλος δεν θα εκτιμήσει την αλήθεια ή ότι η γνώμη μας δεν έχει ιδιαίτερη σημασία. Μερικές φορές π.χ., έχουμε την εντύπωση πως η άποψή μας στην ομάδα για ένα ζήτημα της εργασίας πάνω στην οποία δουλεύουμε, είναι καταδικασμένη σε απόρριψη και γι’ αυτό προτιμούμε να πούμε ότι συμφωνούμε με τους υπόλοιπους και να μην εκφράσουμε την δική μας σκέψη.


Από την άλλη, μερικές φορές λέμε ψέματα για να μην πληγώσουμε τους άλλους ή να μην παρεξηγηθούν. Μπορεί να πούμε κάποιο ψέμα προκειμένου να προστατέψουμε κάποιον που αγαπάμε. Η αλήθεια πονάει και δεν αντέχουμε όλοι να προξενήσουμε πόνο στον άλλον λέγοντάς την, επειδή νοιαζόμαστε υπερβολικά για αυτόν. Επίσης, θα έχει τύχει στους περισσότερους από εμάς να πούμε κάποιο ψέμα επειδή δεν θέλουμε να «δώσουμε» κάποιον. Πολλές φορές γνωρίζουμε μια αλήθεια που αφορά τη ζωή κάποιου άλλου, και δικαιολογημένα θεωρούμε ότι δεν είναι δική μας υπόθεση.


Η άλλη όψη του νομίσματος είναι ότι πίσω από κάθε ψέμα, κρύβεται μία αλήθεια που δεν μπορούμε να χειριστούμε. Πριν αρχίσετε να ασχολείστε με το ψέμα που σας είπαν ή που αναγκαστήκατε να πείτε, αναρωτηθείτε: σε ποια αλήθεια δυσκολευτήκατε να δώσετε χώρο και χρόνο μέσα σας, αλλά και στη σχέση που την αφορούσε; Η απάντηση στο συγκεκριμένο ερώτημα απαιτεί υψηλό δείκτη αυτογνωσίας. Ένα ψέμα μπορεί να οφείλεται σε δυσαρέσκεια, ανείπωτο θυμό, μια επιθυμία ή τη ματαίωσή της, καθώς και σε χαμηλή αυτοεκτίμηση. Κάποιοι δυσκολευόμαστε να πούμε την αλήθεια επειδή δεν είμαστε σίγουροι για τον εαυτό μας ή δεν έχουμε καλή σχέση μαζί του. Γι’ αυτό ίσως η αλήθεια που μας απελευθερώνει είναι συνήθως εκείνη που δεν θέλουμε να ακούμε.